Eén van de groenste provincies van Nederland is Drenthe. In het oorspronkelijke landschap van dit gebied vind je niet alleen uitgestrekte heides, bossen, water. Er zijn ook mooie dorpen en kleinschalige attracties die perfect aansluiten bij een rustige vakantie in de natuur. Hier lees je mijn tips voor de mooiste bezienswaardigheden van Drenthe.
1.Bij de hunebedden moet je geweest zijn
De beroemde hunebedden zijn bezienswaardigheden van Drenthe en omgeving die door bijna geen enkele bezoeker worden overgeslagen. De grote, loodzware stenen van deze grafkamers zijn soms wel 6.000 jaar geleden op elkaar gestapeld door de stammen van de Trechterbekercultuur. Nog steeds is niet helemaal duidelijk hoe of waarom dat gebeurde, maar dat de hunebedden indrukwekkend zijn, dat is zeker. Een bezoekje aan de hunebedden is één van de verplichte activiteiten in Drenthe, waar er 52 exemplaren bewaard zijn gebleven. Elk ervan heeft zijn eigen unieke bijzondere locatie, en een wandeling van hunebed naar hunebed is een populair uitje. De meeste en best bewaarde hunebedden vind je op de Hondsrug: hier krijg je een gevoel van verbinding met voorbije tijden en culturen die je niet voelt in een kathedraal of meer ‘ontwikkelde’ monumenten.
2.Een heel museum over hunebedden
De Drentse hunebedden moet je in het echt zien, en bij de meeste exemplaren staat wel een bord met informatie. Maar misschien wil je graag weten wie deze grafmonumenten bouwden, hoe de wereld van die mensen eruit zag, en waarom ze hun doden in hunebedden ten ruste legden. In dat geval is het Hunebedcentrum bij Borger één van mijn tips in Drenthe voor jou. Het ligt ‘op een steenworp’ van het grootste hunebed, en bevat een kenniscentrum, een museum met archeologische vondsten en reconstructies van huizen en gebouwtjes uit de steentijd. Hier kom je meer te weten over de mysterieuze Trechterbekercultuur die de hunebedden oprichtte en hoe een mens duizenden jaren geleden in Nederland leefden. Voor de kinderen is het museum begrijpelijker gemaakt doordat ze de avonturen van Oek, een kind uit die cultuur, kunnen ontdekken.
3.Naar de races op de TT
Voor veel mensen is de TT in Assen één van de hoogtepunten van Drenthe. ‘De’ TT-race is het grootste eendaagse evenement in de Nederlandse sportwereld en vind op de laatste dag in juni plaats. Maar op andere data vinden er op dit als moeilijk bekend staande circuit ook regelmatig race-evenementen plaats. Kies je favoriete voertuig, want het komt tijdens het jaar minimaal één keer langsgereden: op dit circuit rijden racemotoren, raceauto’s en crossmotoren. Er worden zelfs evenementen met vrachtwagens en hardloopwedstrijden gehouden. De WK Superbike, MotoGP en de DTM zijn een paar van de bekendste grote kampioenschappen die hier worden gehouden. Gaat je hart sneller kloppen van zoevende racewagens en de geur van brandend rubber? Ga dan op je dagje uit in Drenthe naar de TT.
3.Monumentendorp Orvelte
De mooiste dorpen in Drenthe hebben vaak een historisch karakter, maar nergens gaat dat zo ver als in Orvelte. Hier zijn een flink aantal gebouwen ingericht als museum. Zo is er een klompenmakerij, een smederij, een melkfabriekje, een loods met antieke vrachtwagens en een houtzagerij. In deze monumenten kan je zien hoe ouderwetse ambachten worden uitgeoefend, en op sommige plekken kunnen je kinderen tegen een kleine vergoeding zelf een aandenken maken.
Toch is dit geen attractiepark, maar een mooi, gemoedelijk brinkdorp waar gewone mensen leven en ontspannen. Ik stel je voor om een ritje in de paardentram te maken, snoepgoed in het oude winkeltje te kopen of lammetjes te aaien op de kinderboerderij. Orvelte is een stukje levende geschiedenis en een goede keuze uit de bezienswaardigheden van Drenthe voor vakantiegangers met kinderen.
4.Het Drents Museum in Assen
Vergeleken met andere Nederlandse provinciehoofdsteden loopt Assen niet over van de attracties of monumenten. Wel kan je er leuk winkelen en genieten van goed eten, en ook zijn er een aantal mooie parkjes en historische panden. En als je nog een dagje uit in Drenthe zoekt, kan ik het Drents Museum van harte aanbevelen.
De permanente collectie van dit museum toont je alle facetten van het prehistorische leven in Drente. Denk aan voorwerpen uit de tijd van de hunebedbouwers en het Meisje van Yde, een gemummificeerd lichaam uit het veen. Ook wordt er kunst uit noordelijke Nederland tentoongesteld, en zijn er opzienbarende wisselende internationale tentoonstellingen.
5.Natuur op de grens met Friesland
Het Nationaal Park Drents-Friese Wold is na de Veluwe het grootste bosgebied van Nederland. En er is meer te zien dan bomen. Ook kleine vennen, uitgestrekte stuifzandvlaktes en paars bloeiende heidevelden kom je tegen in dit prachtige park. In deze rustige oernatuur krioelt het van de dieren: je zult zeker libellen, zangvogels, eekhoorns en misschien een ree of hermelijn tegenkomen. Het is zelfs een leefgebied van de zeldzame adder!
Ik raad je natuurlijk aan om één van de korte of lange wandelroutes door het gebied af te leggen. Maar het Wold is ook een aanbeveling waar als je op actief vlak iets wat te doen in Drenthe zoekt: er zijn kano’s te huur, het park leent zich goed voor mountainbiken, en ook ritjes met paarden zijn hier mogelijk.
Omdat het park best afgelegen is, is dit één van de bezienswaardigheden van Drenthe die met de auto het best bezocht kan worden.
6.Misdaad en straf in Veenhuizen
Het Gevangenismuseum in Veenhuizen is één van mijn tips voor Drenthe als je wel van zware onderwerpen houdt. In deze voormalige gevangenis zie je hoe misdadigers vroeger behuisd waren, hoe ze hun tijd doorbrachten en welke (lijf)straffen ze konden krijgen.
Er zijn speurtochten uitgezet voor kinderen, er is een aangrijpende rondleiding met een gids, en verschillende tentoonstellingen laten je nadenken over het rechtssysteem van toen en nu.
Voordat het een gevangenismuseum was, was Veenhuizen een experimentele kolonie voor armen – lees de volgende tip voor een vergelijkbaar dagje uit in Drenthe.
7.Het sociale experiment van de Koloniën
In de 19e eeuw dacht men dat armen, zwervers en andere ‘ongelukkigen’ ervan zouden profiteren als ze op een centrale plek bij elkaar gebracht werden. Dus werden er, vooral uit de grote steden, mensen naar Drenthe verscheept om in de ‘Koloniën der Weldadigheid’ te bevolken. In deze experimentele koloniën leefden ze onder een streng regime, waar ze te eten kregen, een vak leerden en ‘zichzelf konden verbeteren’. Dat was tenminste het ideaal.
In de proefkolonies Frederiksoord en Wilhelminaoord krijg je te zien in hoeverre dit lukte, en hoe de eerste bewoners van Veenhuizen leefden.
Er is een Virtual Reality Experience waarbij je terug wordt geplaatst in deze tijd, een kolonietram die je door het landgoed voert, en een uitgebreide fruittuin. Je kan zelfs op bijzondere plekken in de kolonie overnachten, één van de specialiteiten van Drenthe.
De overblijfselen van deze koloniën zijn trouwens aangemerkt als UNESCO-werelderfgoed.
8.Giethoorn: het Nederlandse Venetië?
Giethoorn ligt net over de provinciegrens met Overijssel, maar ik vind dit fenomenaal mooie dorp toch de moeite waard om op de lijst te zetten. Dit is niet alleen één van de leukere bezienswaardigheden van Drenthe en omstreken: het is internationaal beroemd, en het kan in de zomer behoorlijk volstromen met toeristen. Dit dorp heeft eigenlijk geen echte autowegen: het is gebouwd op aangrenzende eilandjes, waardoor de meeste delen alleen via het water bereikbaar zijn.
Natuurlijk denk je bij zo’n plaats dan aan een soort Venetië, en dus staat het dorp internationaal ook wel bekend als ‘The Dutch Venice’. Maar Giethoorn is een echt Oudhollands dorp, met grote boerderijen, houten bruggetjes, veel gras, bomen en bloemen, en natuurlijk een flinke vloot kleine en grote boten.
Er zijn weinig grotere gebouwen, maar het dorp is prachtig en de sfeer is er sprookjesachtig. Gaat dat zien, dus!
Geen zin om tussen de Chinese vakantiegangers te belanden? Ik raad je dan aan om de aangrenzende, vergelijkbare waterdorpen Dwarsgracht of Belt-Schutsloot te bezoeken.
9.Beeldenpark de Havixhorst
Deze provincie staat vol met kunst, en Beeldenpark de Havixhorst is één van de vele bezienswaardigheden van Drenthe op dit vlak.
In de buurt van Meppel ligt een klein landgoed met een strak ingerichte tuin, waarin grote sculpturen geplaatst zijn. De vaste collectie van het Beeldenpark bevat werken van onder ander Eric Claus, Jan Bronner, Charlotte van Pallandt, ter d’Hont en Piet Esser. Ook zijn er wisselende exposities die telkens een ander facet van de Nederlandse beeldhouwkunst uit de 20e eeuw belichten. Daardoor is het één van de geheime plekken in Drenthe waar je kunst kunt zien, analyseren en bespreken, en die je zullen inspireren als je zelf artiest bent.
Natuurlijk kan je het park ook gewoon zien als een gelegenheid om een mooi stukje te wandelen: het is gratis en het hele jaar dagelijks geopend, behalve op maandag.
10.Tocht langs de esdorpen
Drenthe is een provincie met veel boerenland en dorpen. De mooiste dorpen in Drenthe zijn de zogenaamde esdorpen, waarvan Dwingeloo, Lhee, Zuidlaren en Ruinen goede voorbeelden zijn.
Deze dorpen zijn gebouwd rond een brink, een centraal stuk grasland waar vroeger het vee mocht grazen. Nu zijn de brinken een plek midden in het dorp waar markten worden gehouden, terrasjes staan en de plekken waar eigenlijk altijd wel wat te doen in Drenthe is. Een uitstekende locatie voor een kop koffie met taart of een biertje dus. En een prachtige tussenstop als je de bezienswaardigheden van Drenthe en omgeving per fiets of te voet aan het ontdekken bent.
11.Oud en nieuw speelgoed in Toy Museum
Het grandioos klinkende Toy Museum is één van de kleinere de bezienswaardigheden van Drenthe, maar leuk voor jong én oud. Je loopt hier langs vitrines die volstaan met stukken speelgoed van een bepaald type of uit een bepaalde tijdsperiode. Dat kan dus zomaar variëren van antieke poppenwagens tot LEGO-verzamelingen van tien jaar oud. Ik herkende zelf een aantal stukken speelgoed uit mijn eigen jeugd, die ik me niet eens meer herinnerde! Natuurlijk mogen kinderen niet aan de oudere museumstukken komen, maar geen nood – er zijn plekken in Toy Museum waar ze zich wél mogen uitleven. Voor volwassenen is deze attractie een plek vol nostalgie en verrassende ontdekkingen.
12.Duiken in Drentse bosmeertjes
Er zijn ook bezienswaardigheden van Drenthe die gratis én 100 procent natuurlijk zijn. De meeste vakantielocaties liggen wel in de buurt van één of meer bosmeertjes. Die zijn vaak vrij groot, hebben door de zanderige bodem schoon water, en vormen daardoor een prima natuurlijk zwembadje. Het is er zelden overvol en de meertjes zijn vooral aan de rand ondiep en makkelijk toegankelijk. Zoek een meertje op als je er een lange dag op hebt zitten en even tot je kern wilt afkoelen. Als je in het heerlijke water ligt komen er libellen langszoeven, zie je de boombladeren wiegen in de bries en hoor je bosvogels kwetteren. Wees er wel op voorbereid dat je naar sommige meertjes een stuk moet lopen over een bospad en dat er geen of bijna geen voorzieningen aanwezig zijn.
13.Kamp Westerbork
Eén van de meest indrukwekkende bezienswaardigheden van Drenthe is natuurlijk voormalig Kamp Westerdorp. Dit was voor veel Joden en andere Nederlanders hun laatste woonplaats in Nederland: regelmatig vertrokken vanaf dit interneringskamp treinen naar de vernietigingskampen van de Nazi’s.
In Westerbork wordt dit zware hoofdstuk uit de geschiedenis verteld door middel van displays en films. Ook kan je de nog bestaande barakken met objecten uit het dagelijkse leven van de kampbewoners bezichtigen. Naar Westerbork gaan is één van de indringendste activiteiten van Drenthe, maar het is een locatie die een verhaal vertelt dat we niet mogen vergeten.
14.Wildlands, een verantwoord dierenpark
Eén van de mooiste en modernste dierentuinen van Nederland ligt in Drenthe. Wildlands Adventure Zoo is prachtig ontworpen met veel tot in de details nagemaakte natuurgebieden en exotische gebouwen. Dit is één van de hoogtepunten van Drenthe, waar je veel bekende en geliefde dieren tegenkomt. Een specialiteit van het park zijn de rides, speurtochten en parcours speciaal gericht op kinderen. En ook veel presentatiemethoden zijn speciaal op jongere bezoekers gericht. Deze dierentuin is sinds 2016 open, en voldoet dan ook aan hoge eisen op het gebied van duurzaamheid en dierenwelzijn. Zo bevindt elke diersoort zich in een ruim onderkomen dat een nauwkeurige nabootsing is van zijn natuurlijke habitat, met veel ruimte en gelegenheid om natuurlijk gedrag te vertonen. Wildlands toont ook veel informatieborden en exposities met een natuureducatieve insteek in het park.
15.Buitencentrum Het Boomkroonpad
Zoek je wat te doen in Drenthe in de natuur met je kinderen? Dan ken ik een heel bijzonder wandelpad dat zich hoog in de bomen bevindt. Dit Boomkroonpad is (veilig) verankerd tussen de takken, waardoor je op het niveau van de eekhoorns en de uilen loopt.
Dit is een belevingstour die een half uur duurt. Als je weer omlaag komt kunnen jullie door een tunnel tussen de boomwortels kruipen, beginnen aan een boswandeltocht waarbij van alles te ontdekken valt, of meedoen aan één van de andere kindvriendelijke activiteiten rond het buitencentrum.
Het bosgebied van Gieten-Borger waar het ligt heeft een oorspronkelijke natuur van bos afgewisseld met heide en kleine meertjes. Het is ook een goede keuze als je bezienswaardigheden van Drenthe met de hond wilt bezoeken.
16.Nationaal Park Dwingelderveld
Natte heide is een zeldzaam soort natuur waar unieke planten en dieren leven. Het Dwingelderveld bij Lhee heeft de grootste oppervlakte natte heide van Europa. Naast het Drents-Friese Wold is het daarom één van de meest waardevolle natuurlijke bezienswaardigheden van Drenthe.
Dit is een leeg landschap – je kunt overal rondom je naar de horizon kijken zonder dat je gebouwen, torens of andere menselijke constructies ziet.
Dit Nationaal Park bestaat uit bijzondere natuur op de grens van land en water, met vennen en moerassen, struikgewas en naaldbomen, stuifzand en droge heidevegetatie. Er lopen verschillende fietspaden en wandelroutes door het gebied, waaronder eentje die genoemd is naar de beroemde bioloog Jac P. Thijsse. Ook worden er regelmatig thema-activiteiten georganiseerd, zoals demonstraties houtbewerking, excursies met een boswachter en wandelingen waarbij je extra veel kans hebt om vogels, paddenstoelen of amfibieën tegen te komen.
17.Pretpark Drouwenerzand
Drouwenerzand is één van de kleinere attractieparken van Nederland. De 25 verschillende attracties zijn wel heel leuk en goed onderhouden, en zowel volwassenen als kinderen kunnen hier een topdag beleven. Laat je wiegen in een schommelschip, ‘bestuur’ een oldtimer of probeer droge kleren te houden in het waterpark
Er zijn draaimolentjes en speeltoestellen voor de allerkleinste kinderen, maar ook achtbanen en kantelarmen die serieuze G-krachten opleveren voor oudere mensen. Ik vind dit één van de betere pretparkjes van Nederland.
Je zult ook de betaalbare toegangsprijzen waarderen, waarbij je bovendien onbeperkt frietjes, snacks, broodjes, ijs en drinken krijgt. Drouwenerzand ligt niet in de buurt van grote steden, en is één van de bezienswaardigheden van Drenthe die met de auto het best bereikbaar is.
18.Plan een bijzondere overnachting
Een leuke trend vind ik zelf overnachten in een speciaal soort onderkomen. Dat is heel goed mogelijk in Drenthe, en de verschillende aanbieders van zulke slaapplekken lijken tegen elkaar op te bieden om de vreemdste huisjes te verzinnen.
In deze provincie kan je bijvoorbeeld een nacht doorbrengen in een boomhut met drie etages, in een wikkelhuis met glazen gevels, of in een deftige kamer in een oud landgoedhuis. Ook heel populair zijn overnachtingen in een plaggenhut, een primitief huis met een dak van afgestoken heide, waarin vroeger de allerarmste arbeiders van Drenthe leefden.
Verder zijn er huisjes midden in de natuur, opmerkelijke bouwwerken van de hand van bekende kunstenaars en grote safaritenten waarin je kunt ‘glampen’. Overweeg dus zeker om in zo’n speciaal onderkomen te overnachten tussen de bezienswaardigheden van Drenthe bezoeken door.
19.Parkbos van De Braak
Ik heb nog één laatste tip als je op cultuureel vlak wat te doen in Drenthe zoekt. Dat is landgoed De Braak bij Paterswolde, met een 30 hectare tellend parkbos dat in de 19e eeuw ontworpen is in de landschapsstijl.
Hier kan je eindeloos wandelen langs kronkelende paadjes, door een monumentaal doolhof en langs indrukwekkende vijvers. Ook is het landgoed een plek waar roeken en reigers nestelen, waar veel padden en vleermuizen een toevluchtsoord vinden, en waar zeldzame runderrassen grazen.
Wandel door loofgangen, tunnels van bomen die werden aangelegd om de tere huid van jonkvrouwen te beschermen tegen de zon. Of fotografeer jezelf en je partner op een magisch kettingbruggetje over een slingerend waterloopje.
Wil je na je wandeling nóg meer van het Drentse buitenleven genieten? Dan kan ik je verklappen dat het landgoed naast een mooi stuk echte natuur vol moerassen ligt.
